Osteochondroza to zwyrodnieniowo-dystroficzna zmiana układu mięśniowo-szkieletowego, w której krążki międzykręgowe, chrząstki stawowe, więzadła i inne struktury kręgosłupa ulegają deformacji i przerzedzeniu.
Przyczyny choroby
Osteochondroza jest patologią wieloczynnikową, jej rozwój wymaga zespołu czynników zewnętrznych (egzogennych) i wewnętrznych (endogennych).
Zewnętrzne prowokujące przyczyny osteochondrozy obejmują:
- nadmierne obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego, praca fizyczna, różne ryzyko zawodowe;
- urazy mechaniczne kręgosłupa;
- brak aktywności fizycznej;
- ostre zakręty ciała;
- regularnie powtarzane ruchy (na przykład noszenie torby na tym samym ramieniu, przechylanie głowy na bok itp. );
- spać na miękkim materacu;
- nagłe zaprzestanie treningów przez zawodowych sportowców;
- cechy klimatyczne (wysoka wilgotność powietrza przy dość niskich temperaturach).
Endogenne czynniki ryzyka rozwoju osteochondrozy obejmują:
- otyłość;
- wysoki;
- zmiany postawy;
- nieprawidłowości kręgosłupa;
- choroby kończyn dolnych (płaskostopie, artroza);
- zmiany autoimmunologiczne tkanki chrzęstnej;
- zaburzenia metaboliczne;
- porody mnogie, ciąże mnogie;
- predyspozycja dziedziczna.
Choroba częściej występuje u osób po 35. roku życia, choć diagnozuje się ją także u osób młodszych.
Rodzaje osteochondrozy
W praktyce neurologicznej osteochondroza jest klasyfikowana w następujący sposób:
Według lokalizacji procesu patologicznego:
- szyjny;
- klatka piersiowa;
- lędźwiowy;
- połączone (obejmuje kilka części kręgosłupa).
W zależności od nasilenia objawów:
- Etap I - we włóknistym pierścieniu okołotarczowym tworzą się mikropęknięcia, następuje przemieszczenie jądra miażdżystego (plastycznej struktury zapewniającej krążkowi właściwości amortyzujące). Nie ma zmian radiologicznych, ale osoba odczuwa ból w dotkniętym obszarze.
- Etap II - zniszczenie jądra miażdżystego, zmniejszenie wysokości krążka, hipotrofia pierścienia włóknistego, w wyniku czego staw staje się niestabilny. Zespół bólowy staje się bardziej intensywny, możliwe jest uszczypnięcie nerwów, wysunięcie i podwichnięcie kręgów. Objawy choroby są widoczne na zdjęciach rentgenowskich.
- Etap III - pęknięcie krążka międzykręgowego, powstanie przepukliny z jądra miażdżystego. Ten etap charakteryzuje się silnym bólem, różnymi objawami neurologicznymi, obrzękiem i stanem zapalnym.
- Etap IV - zaangażowanie otaczających tkanek w proces patologiczny; dotknięty obszar kręgosłupa może zostać całkowicie unieruchomiony.
Czasami w ciężkich stadiach choroby objawy kliniczne zmniejszają się. Wyjaśnia to fakt, że tkanka kostna zaczyna rosnąć między kręgami, łącząc ze sobą dwa kręgi.
Objawy osteochondrozy
Głównymi objawami choroby są ból, ograniczona mobilność i zła postawa. Charakterystyka objawów zależy od obszaru uszkodzenia kręgosłupa.
Objawy osteochondrozy szyjnej:
- ciągły lub napadowy ból, taki jak strzelanie w szyję, nasilany przez ruch;
- mrowienie, pieczenie szyi, opuszków palców w wyniku ucisku korzeni nerwowych;
- napięcie mięśni szyi, ból przy palpacji;
- zawroty głowy, ból głowy, szum w uszach, pojawienie się „mętów" przed oczami z powodu zaburzeń krążenia spowodowanych uciskiem naczyń krwionośnych;
- osłabienie mięśni ramion i szyi.
Objawy osteochondrozy klatki piersiowej:
- okresowy ostry ból w klatce piersiowej, promieniujący do okolicy podłopatkowej i pachowej;
- uczucie sztywności za mostkiem;
- duszność;
- częściowa utrata dotyku.
Objawy osteochondrozy lędźwiowej:
- intensywny ból w dolnej części pleców, przez który nie można wyprostować pleców;
- ból kości krzyżowej, pachwiny, kończyn dolnych;
- uczucie zimna, mrowienia i „pełzania" w nogach;
- osłabienie mięśni kończyn dolnych;
- zaburzenia układu moczowego, zaburzenia seksualne.
Może wystąpić zmniejszenie odruchów w dolnej połowie ciała, utrata wrażliwości.
Możliwe komplikacje
Bez odpowiedniego leczenia krążki międzykręgowe stopniowo stają się cieńsze, a kręgi ulegają zużyciu. Z tym związane są główne powikłania osteochondrozy. Należą do nich:
- lumbago (ostry, ostry ból w okolicy lędźwiowej);
- spondyloza (zniszczenie kręgów);
- skrzywienie kręgosłupa;
- udar rdzenia kręgowego;
- zwężenie kanału kręgowego;
- ograniczona mobilność, drgawki, różne niedowłady i paraliże;
- problemy z oddychaniem;
- choroby narządów miednicy.
Ponadto osteochondroza może stać się przyczyną poważnych problemów psychicznych, ponieważ pacjent odczuwa ciągły intensywny ból.
Rozpoznanie osteochondrozy
Kiedy pojawią się pierwsze objawy, należy zgłosić się do neurologa lub ortopedy. Podczas wstępnej konsultacji lekarz pyta pacjenta o dolegliwości, wyjaśnia czas pojawienia się pierwszych objawów choroby, ich charakter i inne cechy. Następnie przeprowadza badanie, podczas którego ocenia postawę pacjenta, napięcie mięśniowe, zakres ruchu kończyn i stawów międzykręgowych. Lekarz przeprowadza także różnorodne badania sprawdzające wrażliwość tkanek, odruchy i stan aparatu przedsionkowego.
Aby potwierdzić diagnozę i wyjaśnić cechy procesu patologicznego, neurolog może przepisać instrumentalne metody badawcze, takie jak:
- Rentgen dotkniętej części kręgosłupa;
- tomografia (rezonans magnetyczny lub komputer);
- dyskografia (metoda rentgenowska polegająca na wstrzyknięciu środka kontrastowego do jamy krążków międzykręgowych);
- mielografia (badanie Rg szlaków płynu mózgowo-rdzeniowego w rdzeniu kręgowym z zastosowaniem środka kontrastowego do przestrzeni podpajęczynówkowej);
- wenospondylografia (radiografia kontrastowa splotów żylnych kręgów, podczas której kontrast jest wstrzykiwany do wyrostka kolczystego kręgu);
- USG tętnic kręgowych.
Wymagany zakres badań diagnostycznych ustala lekarz, biorąc pod uwagę konkretną sytuację kliniczną. Po otrzymaniu wyników badania lekarz stawia trafną diagnozę i dobiera optymalną terapię.
Jak leczy się osteochondrozę?
Celem leczenia jest eliminacja bólu, przywrócenie funkcji korzeni kręgosłupa i zapobieganie dalszemu postępowi zmian dystroficznych w kręgosłupie. W tym celu prowadzi się kompleksową terapię, obejmującą przyjmowanie leków i różne metody oddziaływania na układ mięśniowo-szkieletowy.
W ramach terapii lekowej można przepisać następujące grupy leków:
- niesteroidowe leki przeciwzapalne łagodzące ból i stany zapalne;
- leki naczyniowe poprawiające ukrwienie kręgosłupa;
- środki zwiotczające mięśnie w celu łagodzenia napięcia mięśni;
- chondroprotektory poprawiające odżywianie i wzmacniające dyski;
- kortykosteroidy w celu łagodzenia stanu zapalnego spowodowanego uciskiem zakończeń nerwowych;
- Witaminy z grupy B poprawiające przewodnictwo nerwowe;
- blokady przykręgowe za pomocą środków znieczulających miejscowo w celu łagodzenia ostrego bólu.
Ponadto w przypadku osteochondrozy poza ostrym stadium stosuje się następujące metody leczenia:
- fizjoterapia - mająca na celu zmniejszenie objawów choroby i zwiększenie skuteczności terapii lekowej (najczęściej przepisywane są ultradźwięki, prądy o niskiej częstotliwości, magnesy);
- masaż leczniczy, terapia ruchowa;
- manualny, refleksologia;
- trakcja - trakcja sprzętowa kręgosłupa w celu równomiernego rozłożenia kręgów na całej długości kręgosłupa.
W przypadku skomplikowanych i zaawansowanych postaci osteochondrozy może być wskazane leczenie chirurgiczne (na przykład częściowe lub całkowite wycięcie krążka, łuku kręgowego lub całego stawu itp. ).
Środki zapobiegawcze
Głównym sposobem zapobiegania rozwojowi osteochondrozy jest prowadzenie aktywnego trybu życia. Neurolodzy i ortopedzi zalecają regularne spacery, pływanie i poranne ćwiczenia. Równie ważne jest zachowanie prawidłowej postawy, równomierne rozłożenie ciężaru i unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego.
Inne metody zapobiegania osteochondrozie obejmują:
- noszenie wygodnych, dopasowanych butów;
- stosowanie materaca i poduszek ortopedycznych;
- zbilansowana dieta z wystarczającą ilością witamin;
- wykonywanie ćwiczeń wzmacniających mięśnie pleców;
- kontrola masy ciała.
Konieczne jest także regularne wykonywanie badań profilaktycznych i szybkie leczenie wykrytych schorzeń. A jeśli pojawią się pierwsze oznaki choroby, należy umówić się na wizytę u lekarza.
W nowoczesnej klinice można uzyskać poradę od doświadczonego neurologa lub ortopedy. Nie oszczędzaj na swoim zdrowiu, kontaktuj się tylko z prawdziwymi profesjonalistami.